Համաժողովի ընթացքում թեմատիկ ելույթներով հանդես եկան 13 մասնակիցներ, ովքեր իրենց զեկույցներում ներկայացրեցին իրենց երկների սփյուռքի առանձնահատկությունները, նմանություններն ու տարբերությունները: Հայկական սփյուռքի պատմության ու առանձնահատկությունների մասին համաժողովի մասնակիցներին պատմեցին ՀՀ սփյուռքի նախարար Հրանուշ Հակոբյանը («Պետություն-Սփյուռք գործակցության զարգացման ուղիները»), ՀՀ գիտությունների ազգային ակադեմիայի դոկտոր Էդուարդ Մելքոնյանը («Հայկական սփյուռքի և Հայաստան-Սփյուռք հարաբերությունների փոխակերպումները 20-րդ դարում») և Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի գլխավոր տնօրեն Թևան Պողոսյանը («Բազմակի ինքնության ընդհանուր արժեքները և սփյուռքների ընդհանուր շահերը մշակութային բազմազանության խնդրում»):

Ամփոփելով համաժողովի աշխատանքները` Հրանուշ Հակոբյանն ընդգծեց. «Տարբեր երկրների սփյուռքներն ունեն նման ու տարբեր խնդիրներ: Միջազգային կառույցներն այս առումով շատ անելիքներ ունեն»: Այս առումով Հրանուշ Հակոբյանն առանձնացրեց երեք հիմնահարցեր. պետություն-սփյուռք հարաբերություներ, պետություն-պետություն (միջպետական) հարաբերություններ և միջազգային կառույցների, կազմակերպությունների կողմից ձեռնարկվող միջոցառումներ:

Վերջում համաժողովի մասնակիցները հանդես եկան միասնական հայտարարությամբ, որում ներկայացրին այն հիմնական առաջնահերթությունները, որոնք մշտապես պետք է լինեն Սփյուռք ունեցող պետությունների քաղաքականության հիմքում:




hayernaysor.