Այս տարվա ապրիլի 24-ին WikiLeaks-ը հրապարակել է 2006 թվականի դեկտեմբերի 20-ին Անկարայում Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների դեսպանատան կազմած փաստաթուղթը թուրք - ֆրանսիական հարաբերություններում հայկական գործոնի մասին:
Թուրքիայի ցամաքային ուժերի հրամանատար գեներալ Իլքեր Բաշբուղը 2006-ի նոյեմբերի 15-ին հայտարարել է, թե պաշտոնական Անկարան դադարեցնում է ռազմական համագործակցությունը Փարիզի հետ, քանի որ Ֆրանսիայի Ազգային ժողովն ընդունել է օրենք Հայոց ցեղասպանության հերքումը քրեորեն դատապարտելի համարելու մասին:
Ըստ այդ փաստաթղթի` «Թուրքիայի պետությունը սարսափում է պատմությունից, ինչն արտահայտում են հայկական անջատողականության դեմ պայքարելու մասին Անկարայից թուրքական ժանդարմերիային հասցեագրված հրամանները»:
Ժանդարմերիայի կազմում մի աղբյուր դեսպանատան աշխատակցին փոխանցել է, թե ժանդարմները երկար ժամանակ շփոթության մեջ են եղել, չեն հասկացել այդ հրամանների հրատապությունը և կարեւորությունը, քանի որ տառացիորեն մի քանի տասնյակ հայ է մնացել երկրի հարավարևելյան շրջանում:
Փորձելով կատարել այդ հրամանները` ժանդարմներն ի վերջո հասկացել են, թե ինչն է մտահոգել Անկարային։ Խոսքը մանրամասն կազմվող nufus kutugu-ի` բնակչության ցուցիչի մասին է:
Ի շարս այլ տվյալների, այդ վիճակագրությունը տեղեկություններ է պարունակում նաև այն մասին, թե հարավային և հարավարեւելյան որոշ շրջաններում քաղաքացիներից քանիսը կարող են ունենալ հայկական արմատներ, որոնք հայերի զանգվածային սպանդի և տեղահանման ընթացքում ստիպողաբար կամ կամավոր եղանակով կարող էին թաքցվել:
Հայկական արմատները, պարզվում է, բավական տարածված են։ Օրինակ, ժանդարմները մի գյուղում նույնիսկ հանդիպել են ծագումով հայ մի իմամի` մահմեդական սպասավորի:
Դեսպանատան ծառայողներին Անատոլիայի շրջաններ կատարած այցերի ընթացքում զարմացրել է երեք հանգամանք` 1915 թվականի իրադարձությունների մասին շարքային բնակիչների տեղակացված լինելու աստիճանը, այդ ամենի մասին պատմելու պատրաստակամությունը և ակնհայտ հայկական հատկանիշներով մարդկանց մեծ թիվը:
Դեսպանատան հեռագրում ասվում է, թե «բնակչության ցուցիչը օսմանյան շրջանից հասած համակարգ է, որը ինչ-որ իմաստով նման է քրիստոնեական երկրներում ծխական մատյաններին, որոնցում գրանցվել են կնունքները»:
Բայց, ըստ հեռագրի, այդ nufus kutugu-ներն ավելի մանրամասն են կազմվում։ Եվ դա վկայում է այն մասին, թե որքան են Թուրքիայում զգոն և որքան են վախեցած քաղաքացիների շրջանում հնարավոր «օտար տարրերից»:
Աղբյուրը` azatutyun.am
0 Response to 'WikiLeaks. «Թուրքիան սարսափում է պատմությունից»'
Publicar un comentario